Alerji Nedir? Alerji Belirtileri Nelerdir?

Alerjik hastalıklar normalde insan vücuduna zarar vermeyen maddelere karşı bağışıklık sisteminin reaksiyon göstermesiyle oluşmaktadır. Alerjiye genellikle ağaç ve çiçek polenleri, ev tozları, hayvan tüyleri gibi organik maddeler neden olmaktadır. Alerji bir enfeksiyon hastalığı değildir ve kişiler arasında bulaşmamaktadır. Sadece solunum yollarını değil, gözleri, sindirim sistemini ve cildi etkileyebilmektedir. Memorial Sağlık Grubu Alerji Hastalıkları Bölümü Uzmanları alerjik hastalıklar hakkında bilgi verdi.

Alerji Nedir?

Alerji, bir kişinin herhangi bir alerjen maddeye karşı gösterdiği aşırı vücut reaksiyonu olarak adlandırılmaktadır.  Alerjiye yatkın insanlar ‘atopik’ olarak adlandırılır. Atopi bir hastalık olmayıp, vücudun belli şeylere karşı aşırı reaksiyonudur ve kalıtsal özellik gösterebilir. Açık tenliler ile deniz kenarı ya da nemli ortamlarda yaşayan insanlarda daha fazla görülür.

Alerji Belirtileri Nelerdir?

Normalde insan vücuduna zararı olmayan bazı maddeler atopik olarak adlandıırlan alerjik kişilerde çeşitli reaksiyonlara neden olur. Alerjik reaksiyon sonucu kişilerde, yüz başta olmak üzere vücudun tamamı veya bir bölümünde kızarıklık, şişlik, nefes alamama, hapşırma, burunda akıntı, gözlerde sulanma, ishal, bulantı ve kusma gibi belirtiler görülür.

Herkesin alerjiden etkilendiği bölgeler farklı olabilir. Alerjen maddeye ve alerjen maddenin girdiği yere bağlı olarak farklı bölgeler alerjiden etkilenebilir.

Örneğin, polen, burun içinden solunduğunda, genellikle burun, göz, sinüs ve boğazda alerjik semptomlara neden olur. Gıda alerjisi genellikle mide veya bağırsak problemlerine neden olur ve ürtikeri getirebilir. Alerjik reaksiyonlar aynı zamanda vücudun birkaç bölümünü de içerebilir.

Alerjiden en çok etkilenen bölgeler şöyle sıralanabilir:

Burun, gözler, sinüsler ve boğaz: Alerjenler solunduğunda, histamin salgılanması, burnun daha fazla mukus üretmesine, şişmesine ve iltihaplanmasına sebep olabilir. Bunun yanında şiddetli hapşırma, burun kaşıntısı da meydana gelebilir. Ayrıca gözler sulanır, kızarır ve boğaz ağrısı olabilir.

Akciğerler: Astım hava yollarının çevresel etkenlere karşı aşırı duyarlı olmasıdır.  Hava yollarında ve hava yollarını döşeyen mukoza denilen zarda şişme söz konusudur. Bu şişme, zaman zaman hava akımını engelleyerek solunum sıkıntısına neden olur. Ancak astım sadece alerjiden kaynaklanmaz, çoğu durumda alerji önemli bir rol oynar.

Mide ve bağırsak: Çoğu mide rahatsızlığı, gıdalara karşı intöleranstan kaynaklanabilir. Bununla birlikte, bazı besinlerin alerji oluşturduğuna dair bilimsel araştırmalar vardır. Alerji yapabilen gıdalar arasında yer fıstığı, deniz ürünleri, süt ürünleri ve yumurta vardır. Bazen bebeklerde inek sütü alerjisi oluşabilir ve bu da egzama, astım, kolik ve mide rahatsızlığına neden olabilir. Bazı insanlar laktozu(süt şekeri) sindiremez. Bu laktoz intoleransı da mide rahatsızlıklarına neden olur, ancak bu da alerji ile karıştırılmamalıdır.

Cilt: Egzama ve ürtiker yaygın görülen cilt sorunlarındandır. Kurdeşen, böcek ısırıkları gibi görünen ve hissedilen beyaz kaşıntılı şişliklerdir. Besinler, bazı egzama vakalarında bir faktör olabilir.

Alerjik rahatsızlıklar gelişmiş ülkelerde daha sık görülmektedir. Stres, yoğun çalışma ortamı, hava kirliliğinin artması, gıdalara eklenen katkı maddeleri alerjilerin görülme sıklığının artmasına yol açtığı bilinmektedir.

Alerji Sebepleri Nelerdir?

Alerji sebepleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Ot ve ağaç polenleri Evcil hayvanların deri veya tüyleri Çeşitli gıdalar (süt, yumurta, soya, deniz ürünleri, meyve ve kuruyemişler) Ev ve toz akarları Mantar veya küf sporları Arı sokmaları Birtakım ilaçlar Kimyasal reçineler, lastik, nikel Lastik, kauçuk tarzı maddeler Kolye, küpe tarzı takılar

Alerji En Sık Ne Zaman Görülür?

Dönemsel alerjilerin en fazla görüldüğü zaman bahar aylarıdır. Bu dönemde ağaç polenleri, otlar, çiçekler ve çay polenleri rüzgarın da etkisiyle sık sık yer değiştirdiği için özellikle mevsimsel alerjisi olan kişiler için en zor zaman dilimidir. Bahar mevsiminde havaya yoğun bir şekilde bitki polenleri karışır. Polenler havaya karıştıkları için bu dönemde özellikle gözler ve solunum sisteminde alerjiler görülür.

Yerleşimlerine ve mevsime göre çok değişiklikler gösterirler. Ağaçlar yaz başından ortasına kadar, çimenler ilkbahar sonu yaz başı, otlar yaz sonu sonbahar başı artan alerji sebebidir. Bu problem kendisini en sık bahar nezlesi, bazen de astım şeklinde gösterir. Özellikle bahar aylarında polenlerden kaynaklanan alerjilerden korunmak gerekmektedir.

Alerji Testi Nedir?

Alerji konusunda atılabilecek en önemli adım gerçek alerjiyi, alerji gibi semptom veren durumlardan (intolerans, gıda zehirlenmesi, ilaç yan etkileri) ayırt etmektir. Bu yüzden ayrıntılı kişisel ve ailesel klinik hikaye, doğru ve güvenilir alerji tanısı için en kritik aşamadır. Hastanın hangi alerjene, ne kadar süre ile maruz kaldığı, maddenin alerjik potansiyelinin bilinmesi ve uygun spesifik test seçiminin yapılması çok önemlidir. Bazen alerji faranjit ile karışabilir. Bazı hastalıkları alerjiden ayırmak için alerji testi yapmak gerekir. Alerji testleri, hikayenin yanında önemli destekleyici tanı araçları olarak kullanılmalıdır. Memorial Sağlık Grubu Hastaneleri’nde alerji konusunda son derece modern alerji testleri uygulanmakta ve hedefe yönelik tedavi yapılmaktadır. Hem güvenilir hem kesin sonuç alınan alerji testleri sayesinde tedaviler kısa sürede başlayabilmektedir.

Alerji Tedavisi Nasıl Yapılır?

Alerjinin tedavisi alerjenden kaçınmadır. Bununla birlikte, bazen alerjenlerden tamamen kaçınmak mümkün değildir. Alerji tedavisine başlamadan önce, bir alerji testi yaptırmak, kişinin neye karşı alerjisi olduğunu tespit etmek ve bunlardan korunmak açısından ilk yapılması gereken şeydir.  Sosyal medya ortamında ya da internette görülen alerji merhemi, alerji aşısı, alerji spreyi, alerji hapı, alerji şurubu gibi ürünler doktora sormadan kullanılmamalıdır. Şikayeti olan hastaya alerji testleri uygulandıktan sonra gereken tedavi yöntemi belirlenmektedir. Yapılacak alerji testi fiyatları yapılacak uygulamaya göre alerji polikliniği tarafından verilmektedir.

Alerji ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Polenlerin yoğunluğu ne zaman artar?

Polenlerin yoğunluğu özellikle Mart, Nisan, Mayıs aylarında artar. En yaygın kaynakları, bahar mevsiminde ağaçlar, yaz sonuna doğru çimenlerdir.

Polen alerjisi olan bir insan neye dikkat etmelidir?

Bahar aylarında polenlerden korunmak için açık havaya çıkarken, şapka ve gözlük kullanılmalıdır. Polenlerin yoğun olduğu bu aylarda açık havada özellikle ağaç ve çimenlerin olduğu yerlerde çok zaman geçirilmemeli ve spor yapılmamalıdır. Polenler, saçlar ve giysilerde eve taşınabileceğinden, dışarıda giyilen giysiler, eve gelince değiştirilmelidir ve her akşam duş alınmalıdır.

Ev tozu akarı en çok nerelerde olur?

Gözle görülemeyen ev tozu akarları daha çok halı, perde, yatak, yatak takımları, kanepe veya pelüş oyuncaklarda görülmektedir. Ev tozu akarları, alerjik nezle ve alerjik astım rahatsızlıklarında artışa neden olmaktadır.