Diş Kırılması Nedir? Belirtisi ve Tedavisi

Diş kırılması, ağız sağlığı açısından büyük sıkıntılara neden olabilecek risklerden birini oluşturuyor. Dişleri kaplayan mine, vücudun en sert dokusu olsa bile diş çürüğü başta olmak üzere düşmek, yüze darbe almak veya sert bir şeyi ısırmak gibi farklı etkenler dişin kırılmasına neden olabiliyor. Dişin kırığının tespit edilmesi durumunda hemen tedaviye başlanması o dişin kurtarılması açısından büyük önem taşıyor. Kırılan bir dişin tedavisinde hangi yöntemin kullanılacağı ise dişte oluşan hasara bağlı olarak değişiyor. Memorial Ankara Hastanesi Ağız ve Diş Sağlığı Bölümü’nden Dr. Dt. Janset Şengül, diş kırılması ile ilgili bilgi verdi.

Diş kırılması nedir?

Diş kırılması birçok farklı etkene bağlı olarak oluşabilen ve dişin yapısındaki bütünlüğün bozulmasına neden olan durumdur. Çoğu zaman hastalar ağız içinde bir boşluk hissiyle diş hekimine başvururlar. Diş kırıkları en çok çocuklarda ve yaşlılarda görülür, ancak herkesin dişinin kırılabileceği unutulmamalıdır.

Diş kırılması neden olur?

Diş kırılmasının birçok sebebi olabilir. Dişin derin dokularından başlayan bir çürük mine tabakasının kırılması ile görülür hale gelebilir. Diş kırıldığında çürük artık derinleşmiş olabileceği için diş kırığı görülmeden belli aralıklarla diş hekimi kontrolüne gelmek çürüklerin derinleşmeden tedavi edilmesini sağlar.

Bunun dışında dişe gelen herhangi bir darbe sonucu dişlerde kırılma gözlenebilir. Spor yaralanmaları, araba kazaları veya düşme sonucu dişlerde görülen kırılmaların takibi mutlaka yapılmalıdır. Aksi takdirde ilk anda dişin kökünde oluşabilen hasarlar fark edilemez ve bu durum dişin beslenmesinin bozulmasına ve dişin canlılığının yitirilmesine yol açabilir. 

Diş sıkmaya bağlı olarak dişlerde kırılma gözlenebilir. Diş sıkma, çene eklemine, birçok kas bölgesine ve diş yüzeylerine yüksek miktarda baskı iletir. Diş yüzeyine iletilen baskı sonucu dişlerde aşınmalar, çatlaklar, kırıklar kaçınılmazdır. 

Sert yiyeceklerin, kabuklu kuruyemişlerin yenmesi sonucu da dişlerde kırılma görülebilir. 

Yaşın ilerlemesi diş kırıkları nedenleri arasındadır. Çünkü 50 yaş ve üzerindeki kişilerde diş çatlağı daha fazla oluşur. 

Sakız çiğneme, buz çiğneme gibi alışkanlıkların yanı sıra dişi zayıflatan büyük diş dolguları da, diş kırılma nedenleri arasında yer almaktadır.

Diş kırılmasının belirtisi nelerdir?

Diş kırılmasını hastalar çoğunlukla kırık diş ön bölgedeyse diş bütünlüğünün bozulduğunu görerek, arkadaki bir bölgede ise ağız içinde dil yüzeyine gelen bir farklılıkla hissederler. Bununla birlikte özellikle çiğneme sırasında ağrı hissi, sıcak ve soğuk besinler ile tatlı yiyecekler tüketildiğinde oluşan duyarlılık, diş çevresinde şişlik oluşması diş kırılmasının belirtileri arasında yer almaktadır.

Diş kırılmasının teşhisi nasıl konulur?

Ağız içinde kırık diş olup olmadığı yapılacak fiziki muayene ve çekilecek röntgen ile belirlenebilmektedir.

Diş kırılması tedavisi nasıl yapılır?

Kırılan bir dişin tedavisinde hangi yöntemin kullanılacağı, dişte oluşan hasara göre belirlenir. Bu tedaviler arasında yapıştırma, kozmetik şekillendirme, kron, diş çekimi, kanal tedavisi ve kaplama bulunmaktadır. Diş kırılmasının tedavisi genellikle geride kalan sağlıklı diş dokusu miktarına göre dolgu veya kron ile yapılabilmektedir. Çürüğe bağlı oluşan kırıklarda restorasyonlar yapılmadan önce çürük dokusunun temizlenmesi gerekir. 

Diş kırılması ile ilgili sık sorulan sorular

Durduk yere diş kırılır mı?

Diş kırığından önce dişte herhangi bir ağrı olmaması dişin durduk yere kırıldığı anlamına gelmez. Dişte görülen çürük, travma veya diş sıkma sonucu mine tabakasında görülen zayıflama sonucu dişte kırık meydana gelmektedir. 

Yemek yerken diş kırıldığında ne yapılmalıdır?

Yemek yerken dişin kırılması sonucu kırık parça yutulabilir. Bunun herhangi bir zararı bulunmayacaktır. Ancak kırılan dişin kırık yüzeyinin açıkta kalması dişte ağrıya sebep olabilir. Ayrıca kırık diş tekrar kırılmaya karşı çok daha dayanıksız olacaktır. Bu nedenle vakit kaybetmeden diş hekimine gidilmesi önerilir. 

Çürük diş kırılması nasıl engellenir?

Çürük dişin kırılması, dişe dolgu yapılması ile engellenebilir. Eğer çürük dişe dolgu yapılmazsa çürük derinleşerek ağrıya sebep olabilir veya çürük genişleyerek artık restore edilemeyecek hale gelebilir. 

Kırılan diş kendini onarır mı?

Kırılan dişin kendini onarması mümkün değildir. Dişler ağız içine sürdüğü andan itibaren formlarında değişiklik olmaz, büyümezler. Bu nedenle kırık bir dişin kendini onarabilmesi mümkün değildir. 

Yarısı kırık dişe ne yapılır?

Yarısı kırık bir dişin restore edilmesi ağızda kalan kısma bağlıdır. Kırık hattı dişin köküne doğru ilerliyorsa dişin çekimi gerekebilir veya kırılan bölge sonucu dişin iç kısmında yer alan sinirler açığa çıkmış olabilir. Böyle bir durumda ağrı ve enfeksiyon oluşumunu önlemek için dişe kanal tedavisi yapılmasının ardından restore edilmesi gerekebilir. 

Diş kırılması neyin belirtisidir?

Diş kırılması birkaç farklı durumun belirtisi olabilir. Bir kaza sonucu dişlere gelen travma dişte kırılmaya yol açabilir. Veya dişte çürük gözlenmesi sonucu diş kırılabilir. Kabuklu kuruyemişlerin dişle kırılması, kalem veya sert cisimlerin ısırılması gibi alışkanlıklar da diş kırıklarına yol açar. 

Kırık diş tedavi edilmezse ne olur?

Kırık dişin tedavi edilmemesi dişte sıcak-soğuk hassasiyetine yol açabilir. Kırık olan bölgeden dişin çürümesine veya varsa mevcut çürüğün ilerlemesine neden olabilir. Kalan diş dokusu çiğneme kuvvetlerine yeterli direnci gösteremeyeceği için dişin kalan kısmının da kırılmasına neden olabilir. 

Kırık diş koku yapar mı?

Kırık diş, bölgenin etkin şekilde temizlenememesi sonucu bölgede birikecek yemek artıkları ve bakteriyel plak nedeniyle kokuya sebep olur. 

Kırılan diş çekilmek zorunda mı?

Kırılan dişin çekimine dişin geride kalan parçasının restore edilip edilemeyeceğine göre karar verilir. Eğer dolgu veya kron yapılamayacak kadar büyük veya köke uzanan bir kırıksa dişin çekimi gerekebilir. 

Kırık diş çürür mü?

Dişin kırık yüzeyi mikroorganizmaların tutunması için çok uygun bir alandır. Bu nedenle kırık diş, kırılan yüzeyden çürümeye eğilimli olacaktır. 

Hangi dişlerin kırılma olasılığı daha yüksektir?

Kırıklar en sık üst ön dişlerde ve alt çenenin arkasına doğru olan dişlerde meydana gelir. İnsanların genellikle bir dişi kırılsa da, daha ciddi yaralanma veya travma birden fazla dişin kırılmasına neden olabilir. Diş çürüğü olan kişilerde, daha az şiddetli travma ile bile daha yüksek kırılma riski bulunmaktadır.

Diş kırılması önlenebilir mi?

Her diş kırılması engellenemez. Ancak iyi diş hekimliği uygulamaları ile diş kırılmaları riski azaltılabilir. Bununla birlikte bu riski azaltmak için sert yiyecekler ve buz çiğnemekten kaçınılmalı, ağız ve diş hijyenine dikkat edilmeli, diş sıkma durumunda gece plakları kullanılmalı, spor yaparken ağız koruyucu takılmalıdır.