Meme Kanseri Belirtileri Nelerdir? Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi
Meme Kanseri Göğüsteki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyüyüp bölünerek tümör adı verilen bir doku kütlesi oluşturmasıyla meydana gelen meme kanserinin yaygın görülen erken belirtisi meme kısmında yeni oluşan gözle görülür bir şişlik, kalınlaşma ve meme boyutundaki anormal değişimlerdir.
Meme Kanseri Nedir?
Meme kanseri; göğüs hücrelerinin mutasyona uğrayıp değişmesi ve kontrolden çıkıp tümör adı verilen kanserli doku kitleleri oluşturması anlamına gelir. Erkeklerde de görülebilen meme kanseri dünya üzerinde yaygın olarak 50 yaş üstü kadınlarda rastlanan bir kanser türüdür. Ancak daha genç yaştaki kadınları da etkilediği görülmüştür.
Birçok kanser türünde olduğu gibi meme kanserinde de metastaz ihtimali vardır. Metastaz, kanserli hücrelerin vücudun diğer bölgeleri yayılması olarak ifade edilir.
Meme bölgesinde ve koltuk altında şişlik ya da ele gelen kitle, meme çevresinde kızarıklık, meme de hassasiyet ve ağrı, meme ucundan gelen akıntı, meme ucunda şekil ve boyutta değişme ve soyulma, meme ucunun içe doğru dönmesi meme kanserinin belirtileridir.
Meme Kanseri Türleri Nelerdir?
Meme kanseri türleri biyopsi ile alınan doku üzerinde yapılan patoloji incelemesi sonucunda belirlenerek noninvaziv ya da başka bir isimle in situ (yayılma göstermeyen) ve invaziv (yayılma gösteren) olarak ikiye ayrılır.
Invaziv (Yayılım Gösteren) Karsinoma
Kanser başlangıç yeri olan hücrenin üst katmanından daha ileri yayılma göstermesi ile invaziv kanser türü oluşur. Meme kanserlerinin çoğu, invaziv karsinomdur ve yayılma gösterir. Yayılma özelliği gösteren kanserler arasında, meme kanallarını oluşturan hücrelerden ortaya çıkan duktal karsinom en sık rastlanan meme kanseri türüdür.
Noninvaziv Karsinoma (Yayılma göstermeyen)
Meme kanseri çeşitlerinden biri olan noninvaziv karsinoma, kanseli hücre dokularının metastaz olarak adlandırılan yayılma göstermeyen meme kanseri türüdür.
Meme Kanseri Neden Olur?
Meme kanseri göğüsteki hücrelerin anormal ve kontrolsüz bir şekilde büyüyüp tümörlü dokulara dönüşmesiyle meydana gelir. Çoğunlukla meme kanseri nedenleri arasında hareketsiz yaşam, yaş faktörü, genetik, sigara-alkol tüketimi, obezite ve radyasyon maruziyeti gibi durumlar yer alır.
Özellikle ailesinde meme kanseri geçirmiş olan bir kişi, yaş olarak 40’ın da üstündeyse düzenli olarak kontrole gitmelidir.
Genel olarak meme kanserinin nedenleri şunları içerir:
Hareketsiz yaşam
Birçok hastalık ve kanserde olduğu hareketsiz yaşam meme kanserine sebep olan durumlar arasında yer alır.
Yaş faktörü
40 yaş üzeri kadınlarda meme kanseri görülme riski daha fazla olarak değerlendirilir. Bu sebeple kontrollerini düzenli bir şekilde yaptırmanız gerekir.
Cinsiyet
Kadınların meme kanserine yakalanma ihtimali erkeklere göre çok daha fazladır.
Genetik
Meme kanseri teşhisi konulan ebeveynleriniz, kardeşleriniz, çocuklarınız veya diğer yakın akrabalarınız varsa, hayatınızın bir noktasında meme kanserine yakalanma olasılığınız daha yüksektir. Meme kanserlerinin yaklaşık %5 ila %10'u ebeveynlerden çocuklara aktarılan ve genetik testlerle keşfedilebilen tek anormal genlerden kaynaklandığı bilinmektedir.
Sigara ve alkol tüketimi
Sigara ve alkol tüketimi meme kanseri de dahil olmak üzere birçok farklı kanser türüyle bağlantılıdır. Araştırmalar, alkol almanın belirli meme kanseri türlerine yakalanma riskinizi artırabileceğini göstermiştir.
Obezite
Obeziteyle mücadele eden kişilerde meme kanseri ve meme kanserinin tekrarlama riskini artabilir.
Radyasyona ve kimyasala maruz kalma
Daha önce özellikle baş, boyun veya göğüs bölgesinde radyasyon tedavisi gören kişilerin meme kanserine yakalanma olasılığının daha yüksek olduğu kabul edilir.
Hormon değişim terapisi
Hormon replasman tedavisi (HRT) yaptıran kişilerin meme kanserine yakalanma riski daha yüksektir.
Meme Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Memede şişlik veya kitle, en yaygın görülen meme kanseri belirtisidir. Memede veya koltuk altında yeni ortaya çıkan şişlik, dokunulduğunda hissedilen meme boyutunda değişiklik, meme ucunda veya meme derisinde şişlik ve kızarıklık, meme ucunun içe doğru dönmesi ve meme ucunda akıntı da meme kanserinin belirtileridir.
Memede şişlik ve yeni bir kitleyle ortaya çıkan meme kanseri belirtileri şöyledir: Meme ya da koltuk altında yeni ortaya çıkan şişlik veya kitle Meme veya meme ucunda ağrı Dokunulduğunda bir veya her iki memenin boyutunda değişiklik Meme ucunun içe dönmesi, kanlı veya berrak akıntı gelmesi Göğüs ve meme ucunda tahriş, kızarıklık, döküntü ve kaşıntı Göğüs damarlarında belirginleşme ve büyüme Göğüs bölgesinde çukurlaşma
Meme ya da koltuk altında yeni ortaya çıkan şişlik, kitle
Memede ya da koltuk altında daha önce olmayan, yeni ortaya çıktığını fark ettiğiniz şişlik ve kitleler meme kanserinin habercisi olabilir. Bu tarz yeni şişlik ve kitle gözlemlediğinizde doktora başvurmayı ihmal etmeyin.
Meme veya meme ucunda ağrı
Meme kanserine yakalanan kişilerde sık görülen belirtilerden biri de meme veya meme ucunda hissedilen ağrı. Bu ağrı, hücrelerin kontrolsüz büyümesine bağlı olarak meydana gelen meme kanserinin belirgin bir semptomudur.
Dokunulduğunda bir veya her iki memenin boyutunda değişiklik
Özellikle ayna karşısına geçip bir veya her iki memeye de dokunduğunda boyut ve şeklinde hissettiğiniz anormal değişimler de meme kanseri belirtisi olabilir.
Meme ucunun içe dönmesi, kanlı veya berrak akıntı gelmesi
Özellikle kanlı veya berrak gelen akıntılar meme kanserinin şüphesi konusunda en endişe verici belirtilerdir. Ancak tanının kesinleşmesi için doktor kontrolü gerekir. Korkuya kapılmadan önce doktora danışmanız daha sağlıklı olur.
Göğüs ve meme ucunda tahriş, kızarıklık, döküntü ve kaşıntı
Özellikle meme ucundaki tahrişle birlikte gelen kızarıklık, döküntü ve kaşıntı da meme kanserinde görülen belirtiler arasındadır.
Göğüs damarlarında belirginleşme ve büyüme
Meme kanserinde göğüs damarlarında gözle görülür bir belirginleşme ve büyüme meydana gelir. Bu büyüme net olarak hissedilebilir bir şekilde de olabilir.
Meme Kanserinin Erken Belirtileri Nelerdir?
Meme kanserinde gözlemlenen en erken belirtiler memede ortaya çıkan şişlik veya diğer adıyla kitledir. Bu şişlik memenin tamamını veya bir bölümünü etkileyebilir. Aynı zamanda şişlik koltuk altında da olabilir. Ayrıca meme ucunda ağrı, meme bölgesinde kızarıklık, kaşıntı ve soyulmalar da meme kanserinin erken belirtileri arasındadır.
Meme Kanseri Evreleri Nelerdir?
Meme kanseri evreleri kendi içinde beşe ayrılır ve şunları içerir:
Evre 0: DCIS
Evre I: Tümör 2 cm’den küçük ve henüz lenf nodlarına sıçramamıştır.
Evre II: Tümör 2- 5 cm arasında bir büyüklükte olup çevredeki lenf nodlarına sıçramış ya da sıçramamamış olabilir.
Evre III: Çevredeki lenf bezlerine daha fazla yayılmış demektir.
Evre IV: Diğer organlara (kemik, karaciğer, beyin, akciğer) veya kemiğe, uzaktaki lenf nodlarına metastaz yapmış demektir.
Meme Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Erken teşhis edilen meme kanserinde hem tedavi çok kolay hem de başarı şansı çok yüksektir. Örneğin Evre 0’da yakalanan meme kanserinde başarı şansı ve hastalığın bir daha tekrar etmeme olasılığı %96’dır. Evre I’de başarı oranı % 93, Evre II’de % 85 şeklindedir. Ne kadar erken evrede teşhis edilirse başarı şansı da o kadar yükselmektedir.
Genç yaşlarda görülen fibroadenom veya kist denilen kanser olmayan kitleler ve orta yaşlarda görülen fibrokistik kitlelerdir. Memedeki kitlenin ağrılı ya da ağrısız olması bunun kanser anlamına gelmez.
Mamografi ve tomosentez mamografi
Meme kanseri teşhisinde ve tarama programlarında dijital mamografi ve tomosentez cihazları kullanılır. Tomosentez, düşük doz X ışınlarının kullanıldığı ve yüksek çözünürlüklü görüntülerin elde edildiği bir teknolojidir. Mamografi teknolojileri sayesinde meme kanseri erken dönemde teşhis edilebilmekte ve tedavi planlaması buna göre yapılabilmektedir.
Ultrasonografi (USG)
Memede bulunan kanserli hücrelerin tespitinin sağlanması için ses dalgaları aracılığıyla meme dokusu incelemesini gerçekleştiren, gelişmiş teknolojik alt yapıya uygun görüntüleme sistemi olarak tanımlanır. Ultrason çekimi öncesi ön hazırlık gerektirmeyen bu sistem aynı zamanda radyasyon içermemektedir. Meme kanser tespiti için kullanılan bu sistem aynı zamanda oluşan kitlenin katı ya da sıvı şekilde olup olmadığını göstermektedir. Meme dokularında oluşan anormallerin incelenmesinde her yaş aralığında sıklıkla kullanılan başvurulan görüntüleme sistemi olarak da bilinmektedir.
Emar -MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme)
Manyetik Rezonans ya da MR meme kanseri incelemelerinde tercih edilen görüntülüme tekniklerinden biridir. Yumuşak doku incelemelerinde ilaç eşliğinde görüntüleme yapılır. Güçlü manyetik bir alt yapıya sahip olan bu cihaz MR çekim öncesi rahat kıyafet giyimi gereksinimi oluşturabilmektedir. Meme dokusu incelemelerinde kadınlar için ideal zaman dilimi regl döngüsüne 7 ila 10 gün kala olarak belirtilmektedir. Bu çekimler yaklaşık 40 dk veya 1 saat sürebilir. Memorial Sağlık Grubu hastanelerinde 1,5 Tesla MR ve 3 Tesla MR kullanılmaktadır.
PET – CT
kanser hücrelerinin saptanması, tedavi yöntemlerinin belirlenmesi gibi kanser evresinde kullanılan radyolojik yöntem olarak nitelendirilebilir. Kansere neden olan kitlenin iyi veya kötü huylu olduğunu tespit etmek içinde gereklidir. Tümör büyüklüğü kanserin vücuda yayılımına neden olur. Bu risk oranının saptanması açısından oldukça önemlidir. PET-CT çekimi öncesi bir takım hazırlıklar gerekmektedir. Bu hazırlıkların başında ise çekim öncesi 6 ila 8 saatlik bir zaman dilimi kadar besin tüketiminin sonlandırılmış olması gerekmektedir.
Meme Sintigrafisi
Sintigrafi ağrısız, güvenilir, yan etki ve alerji oluşturması minimum seviyede bulunan meme kanseri inceleme yöntemlerindendir. Az miktarda radyoaktif maddeler oral yollardan, damardan vb. verilmektedir. Kanserli odakların farklı organlara yayılımını sintigrafik yöntemlerle değerlendirmek mümkündür. En az 6 saatlik açlık durumu ile çekim gerçekleştirilmelidir. Yaklaşık 30 dk sürecek bu çekimlerde hareketsiz kalmak önemlidir. Önlük, giysi vb. kıyafet değişikliği gerekmemektedir. Meme kanserinin erken teşhisi büyük önem taşır. Her kadın 20 yaşından itibaren kendi kendine meme muayenesi yapmalı, aylık düzenli kontrollerini ve 40 yaşından itibaren de mamografi takibini yapmalıdır. Memedeki her 10 kitleden 8’i iyi huyludur; yani kanser değildir.
Mamografi
Meme kanserinde erken teşhis için 40 yaş üzerindeki her kadın yıllık mamografi çektirmelidir. Böylece meme kanserinin ele gelen büyüklüğe ulaşmadan yakalanması mümkün olur. Bununla birlikte daha sonraki mamografi çekimlerine referans olması için 30’lu yaşlarda en az bir mamografi çektirilerek filmin saklanması önerilmektedir.
Doktor Muayenesi
Meme kanserinin erken evrede fark edilmesi ve teşhisi için düzenli doktor takibi çok önemlidir. Hiçbir şikayeti olmasa bile 40 yaşından sonra tüm kadınların doktora başvurarak muayene olması gerekir. Meme kanseri tanı ve tedavi süreci meme kanseri konusunda uzman genel cerrahlar tarafından yürütülmektedir. Kadın sağlığı ve ya genel sağlığınız konusunda rutin takiplerinizi yürüten doktorunuz da meme kanserinin erken tanısı için gerekli tetkikleri isteyebilir.
Meme Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?
Meme kanseri tedavisi hastanın hangi evrede olduğuna bağlı olarak değişir. Evre 0’da ameliyat sonrası kemoterapi tedavisine gerek duyulmayabilir. Çoğu zaman radyoterapi de tedaviye eklenir. Evre I ve II ‘de kitle küçük olduğu için önce ameliyat ardından kemoterapi uygulanıp uygulanmayacağına karar verilir. Evre III’te önce kemoterapi tedavisi uygulanır ardından hasta ameliyata alınır. Evre IV’te ise eğer kanser vücudun çok fazla bölgesine yayılmadıysa cerrahi düşünülebilir.
Meme kanserinin tedavi yöntemleri şunları içerir:
Meme kanseri ameliyatı
Meme kanseri ameliyatında göğüsteki kanserli hücreler ve tümörü çevreleyen normal doku alanı çıkarılır. Hastanın durumuna bağlı olarak farklı ameliyat türleri mevcuttur: Lumpektomi Mastektomi Sentinel düğüm biyopsisi Aksiller lenf nodu diseksiyonu Modifiye radikal mastektomi Radikal mastektomi
Meme kanseri ameliyatının dışında tedavi seçenekleri arasında kemoterapi, radyoterapi, hormon tedavisi, immünoterapi, hedefe yönelik ilaç tedavisi de yer alır.
Meme Kanseri Risk Faktörleri Nelerdir?
Aşağıdaki risk faktörleri meme kanserine yakalanma konusunda daha yüksek ihtimal içerir: Yaş faktörü Genetik Göğüsleri yoğun olan kişiler Daha önce radyasyon tedavisi geçirenler Üreme geçmişi
Meme Kanseri Hakkında Sık Sorulan Sorular
Meme kanseri teşhisi için dikkat edilen belirtiler nelerdir?
Meme kanseri teşhisinde değerlendirilen, memede ele gelen kitle, memede şişme ve kalınlaşma, meme ucunun kabuk bağlaması, meme derisinde kızarıklık, göğüslerin üzerindeki damarlarda büyüme, koltuk altında şişlik ve meme ucunun içe dönmesi en yaygın meme kanseri belirtileridir.
Erken meme kanseri nasıl bir duygu?
Erken evre meme kanseri bazen hiç belirti göstermese de genelde bazı işaretlere sahiptir. Bu işaretler arasında en yaygın olanı memede veya koltuk altında meydana gelen şişliktir. Bu şişliğe meme ucunda ağrı, memede hassasiyet, kızarıklık ve kaşıntı da eşlik edebilir. Bu süreçte göğsünüzde anormal değişimler fark ediyorsanız doktora başvurun.
Fiziksel aktivite meme kanseri riskini azaltabilir mi?
Egzersiz bağışıklık sistemini güçlendirir ve kilonuzu kontrol altında tutmanıza yardımcı olur. Haftada üç saat veya günde yaklaşık 30 dakika kadar az bir egzersiz yapan bir kadında meme kanseri riskini azalabilir.
Meme muayenesi için en doğru zaman nedir?
Meme muayenesini adet döneminin bitiminden 4-5 gün sonra yapmak gerekir.
Meme kanseri bulaşıcı mıdır?
Hiçbir kanser bulaşıcı değildir. Bir ailenin birçok bireyinde kanser görülmesi bu yanlış düşünceye sebep oluyor olabilir. Kişi kanser hastalığını başka bir kimseye bulaştıramaz. Ancak rahim ağzı (serviks), karaciğer kanseri gibi bazı kanserlerin nedenleri arasında virüsler vardır.
Erkekler meme kanseri olur mu?
Erkeklerin meme dokularında da kanserli hücreler oluşabilir ama bu durum nadiren gerçekleşir. Nadiren gerçekleşen bu durum daha çok yaşlı erkekleri etkiler.
Memede fark edilen her kitle kansere mi işaret eder?
Memede ele gelen kitlelerin % 90’ından fazlası kanser değildir. Bunlar; genellikle meme içinde büyüyen fibrokistlerdir. Ele gelen bu yapılar hastalar tarafından tümör zannedilmektedir. İyi huylu tümörler büyüyebilir, memenin kendisi kitle gibi bir hal alabilir. Daha çok regl öncesi dönemde meme içyapısı çok yoğun olduğu için o dönemde özellikle bu dönemde meme kontrolü yapan kişiler, memesinde kitle var olduğu düşüncesi ile endişelenmektedir.
Kendi kendine meme muayenesi ne zaman başlamalıdır?
Kendi kendine meme muayenesi 20 yaşından önce yapılmamalıdır. 20 yaşından sonra her kadının aylık düzenli olarak memesini kontrol etmesi, erken tanı için yaşamsal önem taşımaktadır. Meme muayenesi yapmak için en ideal zaman, adet döneminin bitiminden 4-5 gün sonraki dönemdir.
İlk meme ultrasonu ne zaman yapılmalıdır?
Ailesinde hiç meme kanseri olmayanlar 35 yaşından sonra ilk ultrasonografilerini yaptırmalıdır. Ailesinde meme kanseri olanlarda ise 25-26 yaşından sonra yıllık rutin ultrason takipleri yapılmalıdır. Genetik meme kanserlerinde ise ilk mamografi yaşı 26’dır. Ailesel meme kanseri riski altında olanlar 32-34 yaşlarından sonra mamografi ile takip edilmelidir. Ailesinde meme kanseri olmayan ve meme kanseri geni taşımayan kişiler ise 35-40 yaş arasında bir kez mamografi ve ultrasonografi yaptırmalıdır. Bu, “Temel mamografi” olarak adlandırılır. Bu kişilerin 40 yaşından sonra rutin mamografi taraması yapılması gerekir.
Memede ortaya çıkan fibrokistlerin kansere dönüşme riski var mıdır?
Fibrokistler kansere dönüşmez. Bunlar meme içindeki fizyolojik değişikliklerdir. Regl bittikten sonra yumurtalıklardan önce östrojen sonra progesteron hormonu salgılanır. Östrojen meme içinde süt kanallarını genişletir ve dallandırır. Sonra progesteron hormonu da süt yapan hücreleri çoğaltır. Meme içinde hacim artması olur ve memede gerginlik hissedilir. Eğer kadın hamile kalırsa ve o yapılar devam eder, doğumdan sonra süt salgılanır. Eğer kadın hamile kalmazsa o zaman hormonların seviyesi düşer ve çocuk için hazırlanmış olan yapılar rahim içinden atılır. Meme içinde çoğalan hücreler ise eski haline döner. Bu olay her ay devam eder. Bu hücrelerin kaybolması esnasında bir grup hücre kalır ve meme içinde ve bunlar fibrokistik yapıları oluşturur.
Fibroadenom kanserleşir mi?
Fibroadenom, uyu huylu bir tümördür. Çevresine kapsülü vardır ve çevreye yayılması mümkün değildir. Bunda meme kanseri oluşma riski normal meme dokusundan kanser gelişme riski kadardır. Çapı arttıkça riski % 1-2 oranında artar. Fibroadenom, soya tüketimi ve doğum kontrol hapı kullanımı nedeniyle bir miktar büyüyebilir ancak kanser yapıcı bir etkisinin olduğu söylenemez.
Mamografinin kanser oluşumuna etkisi var mıdır?
Mamografinin yararı, zararının çok üzerindedir. Bu nedenle mamografinin verdiği radyasyon asla vücut için bir zarar olarak değerlendirilmemelidir. 1960’lı yıllarda çok yüksek radyasyon oranına sahip olan teknolojilerde 30 sene mamografi ile takip edilen hastalarda mamografinin zararının, yararının çok altında olduğu tespit edilmiştir. Yani bu zarar ihmal edilebilir düzeydedir. Şimdiki mamografiler ise o dönem teknolojilerden 10 kat daha az radyasyon vermektedir. MR’da da radyasyon olmadığı için hastaya herhangi bir yan etkisi bulunmamaktadır.
Kanser ameliyatlarında meme koruyucu cerrahiler genç hastalara mı uygulanır?
Tıbbi olarak böyle bir görüş kesinlikle doğru değildir. Meme, her yaşta kadın için önemli bir objedir. Yaşlı hastaların memesi alınacak diye bir kural ya da böyle bir anlayış yoktur. Uygunsa tümörünün evresi, şekli, biçimi ve yaygınlığına bakılarak 70-80 yaşındaki bir kadının memesi de korunabilir. 70 yaşında gerekli olduğu için memesi alınan ve bu nedenle üzüntü duyan, 75 yaşında ısrarla meme protezi isteyen hastalar bulunmaktadır.
Meme protezi her yaşta uygulanabilir mi?
Meme kanseri ameliyatlarında, hasta tıbbi açıdan uygunsa ve risk faktörü yoksa meme koruyucu cerrahi tercih edilmektedir. Yaşlı hastalarda da meme koruyucu cerrahi yapılamıyorsa, hastaya daha sonra isteği doğrultusunda meme protezi uygulanabilir. Memesi alınan hastalara ikinci seneden sonra bazı risk faktörleri ortadan kalktığında yeni meme yapılması önerilmelidir. Çünkü bu durum hastanın iyileşme süreci üzerinde de olumlu bir etkiye sahiptir. Hastaya psikolojik açıdan rahatlatır, kendisini daha güçlü hissetmesini sağlar, hastanın sosyal yaşama adaptasyonunu sağlayarak tedavi sürecine katkıda bulunur.
Hangi durumlarda meme alınır?
Meme içinde yaygın tümörleri bulunan, memenin birçok noktasında aynı anda başlamış kanseri olan hastalarda meme koruyucu cerrahiler yapmak mümkün değildir. Bu durumda memenin mutlaka alınması gerekir. Hastanın mamografisinde yaygın ve kötü kireçlenmeleri varsa meme kanserinin birçok odakta başlamasına neden olacağı düşünülüyorsa, bu hastaların memesinin alınması planlanmalıdır. Daha önce göğüs duvarına radyoterapi yapılan hastalarda, meme koruyucu ameliyat sonrası yeniden radyoterapi yapılması gerektiği için, bu hastalara mastektomi yapılması gerekir.Meme koruyucu cerrahi hangi durumlarda yapılabilir?
Öncelikle hastanın memesinin alınmasını istememesi ve meme koruyucu cerrahiyi tercih etmesi gereklidir. Bu hastanın en temel hakkı ve tercihidir. Bu durumda doktorun öncelikli olarak meme koruyucu cerrahiyi düşünmesi gerekir. Kanserin bir bölgede olması gerekir. Memedeki tümörün de çok büyük olmaması, meme büyüklüğü ile kanserin orantısının bulunması gerekir. Kanser büyük meme küçükse memenin tümü alınmalıdır. Koltuk altı metastazları meme koruyucu cerrahi yapılmasını engellemez.
What's Your Reaction?
