Pulmoner hipertansiyon nedir?

Pulmoner hipertansiyon (PAH/PH) yani akciğer hipertansiyonu genellikle ileri evrelerinde yakalanan ve hayati risk oluşturabilen bir hastalık olarak tanımlanıyor. Her yaştan insanı etkileyebilecek bir rahatsızlık olan pulmoner hipertansiyon, dikkatli bir yaşam ve düzenli takip gerektiriyor. Memorial Şişli Hastanesi Kardiyoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Cegerğun Polat, pulmoner hipertansiyon hakkında bilgi verdi.

P ulmoner hipertansiyon nedir?

Pulmoner hipertansiyon yani akciğer hipertansiyonu, vücutta dolaşan kanı oksijenlenmek üzere kalpten akciğerlere getiren damarlardaki kan basıncının artmasıdır. Kalp, akciğer hastalıkları nedenlerine bağlı olmakla beraber, romatizmal hastalıkların seyri sırasında da ortaya çıkabilmektedir. Akciğer tansiyonu kalıtsal zeminde çok nadir görülen bir hastalıktır. Ancak genelde hastalara çok geç tanı konulduğu için çok ileri evrelerde yakalanabilmektedir. Pulmoner akciğer ile ilgili, hipertansiyon da kan basıncı yüksekliği ile ilgilidir. Genelde hipertansiyon aort damarı ve dallarındaki basıncın yükselmesi anlamına gelmektedir. Ancak bir de akciğerlerle ilgili bir dolaşım sistemi bulunmaktadır. Akciğere giden damarlardaki basıncın yükselmesi durumu da pulmoner hipertansiyon adını almaktadır. Kısaca pulmoner hipertansiyon akciğerleri besleyen pulmoner arterlerde görülen yüksek kan basıncıdır. Kalbe zarar veren bir durumdur. Pulmoner hipertansiyon ile birlikte pulmoner arterlerin duvarları kalınlaşır, sertleşir ve kanın geçmesine izin verilmez. Azalan kan akışı kalbin sağ tarafındaki atardamarlardaki kanın pompalanmasını zorlaştırır ve bu durum kalp yetmezliğine neden olur. Her yaştan insanı etkileyebilecek nadir bir durum olsa da farklı bir kalp ile akciğer hastalığı olan kişilerde daha sık görülür.

Pulmoner hipertansiyon belirtileri nelerdir?

Akciğer tansiyonu yüksek olan hastalardaki en önemli belirti nefes darlığı ve çarpıntıdır. Hastalar genellikle eski kondüsyonlarını yerine getiremediklerini ifade ederler. Pulmoner hipertansiyon pek çok belirtiyle kendisini gösterebilir. Bu belirtiler şöyle sıralanabilir: Nefes darlığı Yorgunluk Baş dönmesi Baygınlık Anjina (Göğüs ağrısı) Çarpıntı Ayak bileklerinde, bacaklarda, karında şişlik ve ödem Günlük rutin aktiviteleri yerine getirmekte zorlanma Öksürük Halsizlik, hızlı yorulma Dudaklarda ve ciltte mavimsi renk

Semptomlar efor sırasında kötüleşebilir ve bunu etkileyebilir. Ancak bunun pulmoner atriyel hipertansiyon türünde durum ilerleyene kadar bir semptom da görülmeyebilir. Kardiyolojik kontrollerde pulmoner hipertansiyon açısından da değerlendirme yapılmalıdır. Belirtiler, hem kalple hem de akciğerle ilgili olduğu için bu tür şikayetleri olan hastaların kardiyoloji uzmanı ve göğüs hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir. Pulmoner hipertansiyonlu bir hasta mutlaka birçok bölümün ortak takip ettiği tam donanımlı hastanelerde takip ve tedaviye devam etmelidir. Bu ekipte kardiyoloji, göğüs hastalıkları, kalp damar cerrahi uzmanı ve radyoloji uzmanı mutlaka olmalıdır.

P ulmoner hipertansiyonda risk faktörleri nelerdir?

Pulmoner hipertansiyon, 30 ila 60 yaşları arasındaki kişilerde daha sık teşhis edilir. Yaşlanma süreç, pulmoner arteriyel hipertansiyon (PAH) gelişme riskini artırabilir. Ancak, idiyopatik PAH genç erişkinlerde daha sık görülür.

Pulmoner hipertansiyon riskini artırabilecek diğer şeyler şunlardır: Durumun bir aile öyküsüyle ilgisi olması Aşırı kilolu olmak Akciğerlerde kan pıhtılaşma bozuklukları veya ailede kan pıhtılaşması öyküsü Asbeste maruz kalma Doğuştan kalp hastalığı Yüksek irtifada yaşamak Bazı kilo verme ilaçlarının kullanımı Kokain gibi yasa dışı uyuşturucuların kullanımı Depresyon ve anksiyeteyi tedavi etmek için kullanılan seçici serotonin geri alım inhibitörlerinin (SSRI'lar) kullanımı

P ulmoner hipertansiyon neden olur?

Pulmoner hipertansiyonun pek çok nedeni olabilmektedir. Örneğin akciğer hastalıkları, kronik bronşit, astım, KOAH gibi sorunlar nedeniyle pulmoner hipertansiyon gelişebilir. Uyku apnesi nedeniyle de pulmoner hipertansiyon gelişebilir. Bu hastalarda uykuda solunum durabildiği için oksijelenme bozulur. Bu durum tedavi edilmezse pulmoner hipertansiyon oluşabilir. Bu durum kalp hastalıklarını da beraberinde getirebilir. Ayrıca kalp hastalıkları, mitral darlık, kalp kası hastalıkları da pulmoner hipertansiyon nedeni olabilmektedir. Romatoid artrit, pulmoner emboli gibi sorunlar da pulmoner hipertansiyon sebebidir. Eisenmenger sendromu, pulmoner hipertansiyona neden olan bir tür doğuştan kalp hastalığıdır. En yaygın olarak, kalpte ventriküler septal defekt adı verilen iki alt kalp odası (ventrikül) arasındaki büyük bir delikten kaynaklanır. Kalpteki bu delik, kanın kalpte yanlış akmasına neden olur. Oksijen taşıyan kan (kırmızı kan), oksijenden fakir kan (mavi kan) ile karışır. Kan daha sonra - vücudun geri kalanına gitmek yerine - akciğerlere geri döner - pulmoner arterlerdeki basıncı arttırır ve pulmoner hipertansiyona neden olur.

Birden fazla pulmoner hipertansiyon çeşidi var mı?

Pulmoner Arteriyel Hipertansiyon ve sol kalp hastalığına bağlı pulmoner hipertansiyon olmak üzere iki tür vardır. Bunların hepsi pulmoner hipertansiyon olarak adlandırılmaktadır.

Pulmoner arteriyel hipertansiyonda akciğerler ve vücuda ne olur?

Pulmoner hipertansiyonda pulmoner arteriyoller ve kılcal damarlar daralır ve tıkanır. Bu durum kanın akciğere gitmesini zorlaştırmaktadır. Ayrıca akciğerlerin atardamarlarındaki basınç da artmaktadır. Böylece kalp kan pompalamak için daha çok çalışır buna bağlı olarak da kalp kası zayıflar. Bu da kalp yetmezliğine ve hatta ölüme kadar giden bir tabloya götürebilmektedir.

Pulmoner hipertansiyon nasıl teşhis edilir?

Rutin bir fiziki muayenede akciğer hipertansiyonu teşhisi konulmamaktadır. Mutlaka ileri tetkik yapılmalıdır. Öncelikle ekokardiyografik inceleme gereklidir. Ekokardiyografi ile akciğer tansiyonunun yüksekliği tespit edilirse elektrokardiyogram, akciğer grafisi, solunum fonksiyon testleri, kan gazı, akciğer tomografisi, karın ultrasonu ve çeşitli kan testleri uygulanır. Böylece hem tanı net konur hem de altta yatan sebepler bulunur. Bu tetkiklerde akciğer hipertansiyonu saptanan hastalara sağ kalp anjiyosu yapmak gerekebilir. Sağ kalp anjiyosu rutin bir anjiyo işlemi gibidir. Bu işlem bir tedavi yöntemi değil tanı yöntemidir. Kalp boşluklarının ve koroner arterlerin kontrast madde verilmesiyle görüntülenmesi, ayrıca kalp boşlukları ve ilgili damarlardaki basınçların ölçülmesi, akciğer tansiyonunun ölçülmesine esasına dayanır. Eğer hastalık ileri evredeyse kalbin kanı toplayan pulmoner artere kan gönderen kısımda ciddi bir basınç yüksekliği olabilir. Buna da kalbin sağ tarafı dayanamayıp, sağ kalp yetersizliğine yol açabilir. Sağ kalp yetersizliği varsa, hastada karında ve bacaklarda şişme belirtilerine rastlanabilir.

P ulmoner hipertansiyon tedavisi nasıl yapılır? Kesin tedavisi var mı?

Akciğer hipertansiyonu tanısı alan hastaların yaşına ve altta yatan sebeplere göre tedaviler şekillenir. Anjiyografi sonrasında hastaların tanısı netleşir. Netleştikten sonra pulmoner hipertansiyon tedavi yöntemlerine geçilir. Bu hastalıkta ilaç tedavisi seçenekleri vardır. Bu ilaçlar hekimlerce raporlanır. Hastalar 3 ayda bir hekim kontrollerine gelmelidir. Eğer tek bir ilaç yeterli gelmezse, hastanın durumuna göre ikinci ya da üçüncü ilaç durumuna geçilebilir. Pulmoner hipertansiyona kalp veya akciğer sorunu gibi başka bir durum neden oluyorsa, tedaviler altta yatan duruma odaklanacaktır. Pulmoner hipertansiyona pulmoner arterleri tıkayan kan pıhtıları neden oluyorsa, daha fazla pıhtı oluşmasını önlemek için size antikoagülan ilaçlar önerilebilir. Ayrıca pulmoner endarterektomi olarak bilinen bir operasyon da önerilebilir.

P ulmoner hipertansiyon hakkında sık sorulan sorular 

Pulmoner hipertansiyon hastaları nelere dikkat etmelidir?

Akciğer hipertansiyonu yani pulmoner hipertansiyonu olan hastalar şu noktalara dikkat etmelidir: Tedavi edilmezse ilerleyen bir hastalık olan akciğer hipertansiyonu için rutin doktor kontrolleri aksatılmamalı, Belirlenen zamanlarda grip ve zatürre aşıları olunmalı, Kişisel hijyene dikkat edilmeli, Doktor tarafından önerilen egzersizlere uyulmalı, Sigara bırakılmalı, Uçak seyahati öncesinde akciğer hipertansiyonuna ilişkin tıbbi bilgiler hastaların yanında bulunmalı, Gebelik planlanırsa akciğer hipertansiyonu takip eden uzman ile kadın hastalıkları ve doğum uzmanına bilgi verilmeli, Hastalık için gerekirse psikolojik destek alınmalı.

Pulmoner hipertansiyonun sınıflandırılması nasıl yapılır?

Pulmoner hipertansiyon teşhisi konulursa, durumunuz semptomlarınızın ne kadar şiddetli olduğuna bağlı olarak sınıflandırılacaktır. Bu, sizin için en iyi tedaviyi bulmanıza yardımcı olmak içindir. Genellikle bu hastalık 4 tipte sınıflandırılır:

İlk sınıfta, sıradan fiziksel aktiviteler herhangi bir belirtiye neden olmaz. İkinci sınıfta sıradan fiziksel aktiviteler göğüs ağrısı veya yorgunluk gibi semptomlara neden olur, ancak dinlenirken herhangi bir semptomunuz olmaz. Üçüncü sınıfta kollarınızı hareket ettirmek gibi hafif fiziksel aktiviteler bile semptomlara neden olur, ancak dinlenirken herhangi bir semptomunuz olmaz. Son sınıfta da dinlenirken herhangi bir fiziksel aktivite ile kötüleşen semptomlar olabilir.

Pulmoner hipertansiyon nasıl anlaşılır?

Pek çok kişi “Akciğer tansiyonu nasıl anlaşılır?” sorusunun yanıtını merak ediyor. Akciğer hipertansiyonu, nefes darlığı, yorgunluk, baş dönmesi, göğüs ağrısı, ayak bileklerinde bacaklarda ödem, öksürük, halsizlik gibi belirtilerle anlaşılır. Bu belirtilerle kardiyoloji uzmanına gidildiğinde bazı tetkiklerle pulmoner hipertansiyon teşhisi konur.

Akciğer tansiyonu kan tahlilinde belli olur mu?

Akciğer hipertansiyonunun nedenini belirlemek için bazı kan tetkikleri yapılabilir. Bazen kronik karaciğer hastalıkları, bazı romatizmal hastalıklar, KOAH, akciğer tümörü, amfizem gibi sorunlar pulmoner hipertansiyona sebep olabilir. Bu nedenle bu hastalıkları ilgilendiren kan tetkikleri de yapılmaktadır.

Akciğer tansiyonu tedavisi var mı?

Tedavideki hedef akciğer hipertansiyonunu kontrol altına almaktır. Çeşitli ilaçlar ve bazı durumlarda cerrahi ya da girişimsel uygulamalar bunda kullanılabilmektedir.

Pulmoner hipertansiyon geçer mi?

Pulmoner hipertansiyon tedavi ile kontrol altına alınabilmektedir.

Pulmoner hipertansiyon nasıl düşürülür?

Tedavilerde temel amaç pulmoner hipertansiyonun ilerlemesini durdurmaktır. İlaç tedavileri, uygun hastalarda oksijen desteği, beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi gibi uygulamalar yapılır. Bunun yanında uygun hastalarda kalp ya da akciğer nakli gerçekleştirilebilir. Girişimsel yöntemler de uygulanabilir.

Pulmoner hipertansiyon ilaçları nelerdir?

Kan damarlarını açan ilaçlar, guanilat siklaz uyarıcıları, endotelin reseptör antagonistleri, sildenafil ve tadalafil grubu ilaçlar, kalsiyum kanal blokerleri, kan sulandırıcılar, dirüetik yani idrar söktürücüler ve oksijen terapileri akciğer hipertansiyonunda kullanılır.

Pulmoner hipertansiyonun potansiyel komplikasyonları nelerdir?

Sağ taraflı kalp büyümesi ve kalp yetmezliği (kor pulmonale): Kalbin sağ ventrikülü genişler ve kanı daralmış veya tıkanmış pulmoner arterlerden geçirmek için normalden daha fazla pompalamak zorundadır. Sonuç olarak, kalp duvarları kalınlaşır ve sağ karıncık genişleyerek tutabileceği kan miktarını artırır. Ancak bu değişiklikler kalpte daha fazla baskı yaratır ve sonunda sağ ventrikül başarısız olur.

Kan pıhtıları: Pulmoner hipertansiyona sahip olmak, akciğerlerdeki küçük arterlerde kan pıhtılaşması riskini artırır.

Aritmi: Pulmoner hipertansiyon düzensiz kalp atışlarına (aritmiler) neden olabilir ve bu da kalp çarpıntısına (çarpıntı), baş dönmesine veya bayılmaya neden olabilir. Bazı aritmiler yaşamı tehdit edebilir.

Akciğerlerde kanama: Pulmoner hipertansiyon, hayatı tehdit eden akciğerlere kanamaya ve kan tükürmesine (hemoptizi) yol açabilir.

Hamilelik komplikasyonları: Pulmoner hipertansiyon gelişen bebek hem anne hem de bebek için hayati tehlike oluşturabilir.

Hamilelikte pulmoner hipertansiyonun riskleri nelerdir?

Pulmoner hipertansiyon hastalarında gebelik çok risklidir. Ayrıca tedavide kullanılan ilaçlar da bebek için tehlikelidir. Genellikle bu durumda gebelik önerilmez. Çünkü doğum esnasında annenin hayati riski yüksektir. Bu hastalığın bebeğe geçme riski de bulunmaktadır.

Pulmoner hipertansiyonda genetik test var mıdır?

Bir aile üyesinde pulmoner hipertansiyon varsa, hastalıkla bağlantılı genlerin taranması önerilebilir. Bu testlerde sonuç pozitifse, doktorunuz diğer aile üyelerinin de taranmasını önerebilir.

Pulmoner hipertansiyon hastalarının doktorlarına sorması gereken sorular nelerdir?

Doktorunuzla geçireceğiniz zaman sınırlıdır, bu nedenle bir soru listesi hazırlamak, birlikte geçirdiğiniz zamandan en iyi şekilde yararlanmanıza yardımcı olacaktır. Sürenin bitmesi durumunda sorularınızı en önemliden en az önemliye doğru sıralayın. Pulmoner hipertansiyon için doktorunuza sormanız gereken bazı temel sorular şunlardır: Belirtilerime veya durumuma ne sebep olabilir? Belirtilerim veya durumumun diğer olası nedenleri nelerdir? Ne tür testlere ihtiyacım olacak? En uygun tedavi nedir? Uygun bir fiziksel aktivite seviyesi nedir? Durumumdaki değişiklikler için ne sıklıkla taranmalıyım? Önerdiğiniz birincil yaklaşımın alternatifleri nelerdir? Başka sağlık koşullarım var. Onları birlikte en iyi nasıl yönetebilirim? Uymam gereken herhangi bir kısıtlama var mı? Bir uzmana görünmeli miyim? Reçete ettiğiniz ilaca yönelik başka bir alternatif var mı? Yanımda eve götürebileceğim herhangi bir broşür veya başka basılı materyal var mı?

Doktorunuza sormak için hazırladığınız sorulara ek olarak, randevunuz sırasında başka sorular sormaktan çekinmeyin.

Pulmoner hipertansiyonu nasıl önleyebilirim?

Tüm pulmoner hipertansiyon önlenemese de, sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri yaparak ve yüksek tansiyon, koroner kalp hastalığı, kronik karaciğer hastalığı ve tütün kullanımından kaynaklanan kronik akciğer hastalığını yöneterek bunu önlemek için adımlar atabilirsiniz.

Pulmoner hipertansiyon hastaları koronavirüs aşısı olmalı mı?

COVID-19'u önlemeye yönelik çeşitli aşılar, FDA onayı veya Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) acil kullanım izni kapsamında mevcuttur. Amerikan Pulmoner Hipertansiyon Derneği (PHA), Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerinin (CDC) aşı önerilerini desteklemektedir. 12 yaş ve üzeri herkes artık COVID-19 aşısı alabilmektedir. Pulmoner hipertansiyon hastaları da koronavirüs aşısı olmalıdır. Bunun yanında hastalar maske, mesafe ve hijyen kurallarına dikkat etmelidir.

Akciğer nakli bekleyenler de koronavirüs aşısı olabilir mi?

Uluslararası Kalp ve Akciğer Nakli Derneği ilerlemiş kalp ve akciğer hastalığı olan hastaların COVID-19 aşısını almalarını destekleyen bir bildiri yayınladı. Nakil adaylarının nakil beklerken aşı olmaları ve nakil ameliyatından en az iki hafta önce aşılarını tam olarak yaptırmaları teşvik edilmektedir.

Pulmoner hipertansiyon hastaları koronavirüs olursa ne yapmalı?

Hemen tedavisini devam ettikleri merkez ve doktorlarıyla irtibata geçmeliler. Aksi bir durum olmadıkça evde kalın. Maske takmaya devam edin.

Covid-19 olan pulmoner hipertansiyon hastaları ya da kronik tromboembplik pulmoner hipertansiyon ilaçları riskli midir?

PAH ve KTEPH ilaçlarının kullanımı, COVID-19'a yakalanan PAH veya KTEPH hastalarında çalışılmamıştır. PAH veya KTEPH'nizi daha da kötüleştirebileceğinden ilacınızı durdurmanız veya değiştirmeniz önerilmez. Pulmoner hipertansiyon için sağlık ekibinizle ilaçla ilgili endişeleriniz hakkında konuşun.

Pulmoner hipertansiyon bitkisel tedavi yöntemi ile geçer mi?

Doktorunuza ve sağlık ekibinize danışmadan bitkisel takviyeler, yüksek miktarda vitamin takviyesi veya herhangi bir “antiviral tedavi” almayın. Bitkisel tedaviler ilaç olarak görülmelidir ve zararlı olabilir.

Pulmoner hipertansiyon hastaları egzersiz yapabilir mi?

Doktorlar pulmoner arter hipertansiyonu (PAH) olan kişilere ayaklarından uzak durmalarını söylerdi - bu egzersiz semptomlarını daha da kötüleştirirdi. Ancak bugün, bu konudaki düşünceler oldukça farklı. Çalışmalar, hafif, denetimli bir egzersiz rutininin PAH tedavisinin önemli bir parçası olduğunu göstermiştir. Pulmoner rehabilitasyon, daha aktif bir yaşam tarzına geçmenize yardımcı olabilir.  Durumunuzu yönetmenize, dayanıklılığınızı artırmanıza ve bu gerçekleştiğinde nefes darlığıyla başa çıkmanıza yardımcı olabilecek bir programdır. İlaç ve diğer tedavilerin yerini tutmaz, ancak daha iyi nefes almanıza ve sağlıklı kalmanıza yardımcı olabilir.

Pulmoner rehabilitasyon nedir?

Egzersiz yapmanıza ve nefesinizi kontrol etmenin ve enerjinizi korumanın daha iyi yollarını öğrenmenize yardımcı olacak bir programdır. Bir hastaneye veya ayakta tedavi gören bir rehabilitasyon merkezine gidecek ve bir eğitim fizyoterapisti ile çalışacaksınız. Yürüme, sabit bir bisiklete binme, merdiven çıkma, hafif halter kaldırma ve esneme gibi hafif egzersiz formlarında size rehberlik edebilirler. Egzersiz yaparken nefesinizi nasıl kontrol altında tutacağınızı size öğretecekler. Başlayabileceğiniz bir seviyede egzersiz yapmaya başlayacak ve oradan yükseleceksiniz. Kesin programa bağlı olarak, seanslar günlük veya haftada birkaç kez olabilir ve her seferinde 30-60 dakika sürebilir. Egzersizleri güvenli bir şekilde nasıl yapacağınızı öğrendikten sonra, rutini evde sürdürebilirsiniz. Güçlendikçe ve dayanıklılığınızı artırdıkça, daha uzun egzersizler yapabileceksiniz. Hatta ne kadar dayanabileceğiniz konusunda kendinizi şaşırtabilirsiniz.

Bazı rehabilitasyon programları için tek seçenek egzersiz eğitimidir. Diğer programlar ayrıca, aktif olduğunuzda veya stresli zamanlarda nefes almanın daha iyi yollarını öğretmek için grup veya bire bir seanslar sunar. Nefesinizi nasıl daha kontrollü hissedeceğinizi ve PAH semptomlarını yönetmenin diğer yollarını öğrenebilirsiniz. Bu konuda tedavinizi yürüten doktora danışabilirsiniz.

Pulmoner rehabilitasyonun faydaları nelerdir?

Çalışmalar, 10 ila 15 haftalık bir pulmoner rehabilitasyonun PAH'lı kişilerin hastalıklarıyla daha aktif bir yaşam sürmelerine yardımcı olabileceğini göstermiştir. İnsanlar 6 dakikada daha uzağa yürüyebilir, daha iyi bir dayanıklılığa, daha düşük bir kalp atış hızına ve hatta daha düşük kan basıncına sahip olabilir.

Pulmoner rehabilitasyonun riskleri nelerdir?

PAH'lı kişilerin egzersiz sırasında hızlı, çırpınan kalp atışı, göğüs ağrısı, baş dönmesi ve baş dönmesi yaşama olasılığı diğer insanlara göre daha fazladır. Bu nedenle, bu rutinleri sağlığınıza göre düzenleyebilecek ve egzersiz yaparken sizi izleyebilecek eğitimli bir doktor veya terapistle çalışmak önemlidir. Ancak pulmoner rehabilitasyon doğru yapılırsa, faydalar genellikle risklerden daha ağır basar.

Pulmoner hipertansiyonda beslenme nasıl olmalı?

Günde 2.000 miligram tuz ve yaklaşık 8 bardak sıvıyı aşmayın. Yağlı, kızarmış, konserve, dondurulmuş besinler, fast food gibi çok fazla sodyum içeren yiyeceklerden uzak durmak gerekir.  Taze meyve ve sebze, kepekli tahıllar, yağsız et ve balık yemek faydalıdır. Yemeklere yağ ve şeker ilave edilmemelidir. Bunun yanında uyku sorunu olmamalıdır.  Uyku apnesi gibi uykudayken iyi nefes almanızı engelleyen başka bir durumunuz varsa, PAH tablosu daha da kötüleşebilir.

Pulmoner hipertansiyon hastaları seyahat edebilir mi?

Pulmoner hipertansiyon hastaları da seyahat edebilir. Ancak seyahatlerini planlamadan önce hekimleriyle görüşmeleri doğru olur. Seyahatler sırasında ilaçların aksatılmaması, tuzlu yiyeceklerden kaçınılması, uzun yola gidilecekse sık sık ayağa kalkıp hareket edilmesi gerekir.