Arpacık: Nedir, Arpacık Neden Çıkar? Gözde Arpacık Nasıl Geçer?
Arpacık Halk arasında “İt dirseği” olarak da bilinen arpacık, göz kapağında yaygın olarak görülen bir enfeksiyondur.
Arpacık Nedir?
Arpacık göz kapağında bulunan yağ bezlerinin iltihabıdır. Göz kapağında bulunan gözyaşı bezlerinin yağ salgısından sorumlu olanlarının (meibomius bezleri) iltihaplanmasına arpacık denilmektedir. Arpacık, göz kapağının kenarına yakın, çıban veya sivilce gibi görünen kırmızı ve ağrılı bir yumru görünümündedir.
Arpacık Neden Çıkar?
Arpacık , göz kapağında bulunan yağ bezlerinin tıkanması, stafilokok bakterilerinin tıkalı bezin içinde büyümesi sonucu meydana gelir. Yağ bezlerinin iltihaplanmasının çeşitli nedenleri bulunmaktadır. Bunlardan ilki sık el-göz teması ile gözlere bakteriyel enfeksiyonların bulaştırılması ile ortaya çıkar.
Bununla birlikte makyajlı yatılması, kontakt lenslerin temiz kullanılmaması gibi göz hijyen kurallarına uyulmaması sebepler arasında yer almaktadır. Bir de bilefarit denilen kirpik dibinde yağ birikimi yada kepek oluşumunda arpacık sık görülen nedenler arasında bulunur.
Arpacık Türleri Nelerdir?
Arpacık türleri iç ve dış arpacık olmak üzere ikiye ayrılır. İnternal olanlar kapağın üst kısmında, eksternal olanlar da kirpik dibinde oluşmaktadır. İç arpacıklardan çok daha yaygın olarak görülen dış arpacıklar, genellikle kirpik folikülünde, bazen de bir yağ bezinde başlar.
İç arpacıkların çoğu ise göz kapağı dokusundaki bir yağ (meibomian) bezinde başlar. Büyüdükçe gözü zorlayan bu tür, dış arpacıklardan daha acı verici olma eğilimindedirler.
Arpacık Belirtileri Nelerdir?
Arpacığın en önemli belirtisi göz kapağının şişmesi ve kızarıklıktır. Bir sivilce gibi enfeksiyonun ürettiği irin genellikle arpacık üzerinde bej veya sarımsı bir nokta oluşturur. Bununla birlikte gözde kızarıklık, ağrı, sarımsı akıntı, ışığa duyarlılık, gözde bir şey varmış hissi, batma, sulanma ve göz kapağının kenarında kabuklanma görülmektedir.
Arpacık belirtileri şöyle sıralanabilir: Göz kapağının şişmesi ve kızarıklık (en yaygın) Gözde ağrı Sarımsı bir akıntı (bazı vakalarda) Işığa karşı duyarlılık Gözde ağırlık hissi Batma ve sulanma Göz kapağının kenarında kabuklanma (zaman zaman)
Gözde Arpacığın Tanısı Nasıl Konulur?
Gözde arpacığın tanısı ilk olarak uzman göz doktorunun biyomikroskopi muayenesi ile konulur. Muayenede gözyaşı yağ bezinin ucunun tıkalı olduğu görülür. Arpacığa dışarıdan bakıldığında beyaz bir uç gibi görülebilir. Uzman hekimin parmakla muayenesi sırasında da sertlik ve şişlik hissedilir.
Arpacık Tedavisi Nasıl Yapılır?
Arpacık tedavisi, göz kapağına yapılan hijyen bakımı ve sıcak pansuman ile başlamaktadır. Öncelikle göze 5-10 dakika sıcak pansuman yapılması gerekmektedir. Sıcak pansumanı takiben bebe şampuanı elde köpürtülüp kirpik diplerine masaj yapılarak uygulanır. Bu işlem de yaklaşık 5-10 saniye kadar devam eder. Sıcak pansuman ile yağ bezlerinin uçlarının açılması amaçlanır. Yağ bezleri açılınca içinde bulunan kistik yapı dışarı çıkar ve bu durum tedavinin hızlı olmasını sağlar. Sonrasında göze antibiyotikli damla ve merhemler uygulanır. Arpacık patlayıp iyileşene kadar kontakt lens ve göz makyajı yapmaktan kaçınılmalıdır.
Arpacık Nasıl Geçer?
Çok sıcak olmayacak şekilde ılık bir bezle göz kapağının üzerine 5-10 dakika aralıklarla birkaç kez kompres uygulayın. Bu işlem göz kapağı bezlerinin açılmasını teşvik eder ve arpacığa iyi gelir. Bununla birlikte göz kapakları temizlenmeli, gerektiğinde antibiyotik ilaçlar ve göz damlaları kullanılmalı, göze zarar veriyorsa kontakt lensler değiştirilmeli ve göz hijyenine dikkat edilmelidir.
Arpacık Hakkında Sık Sorulan Sorular
Arpacığa ne iyi gelir?
Gözde çıkan arpacığa ılık pansuman yapmak iyi gelir. Bu yöntem yağ bezlerinin içinde birikerek kistleşen sıvının boşalmasında çok fayda sağlamaktadır. Bu sıvı boşalmazsa arpacık kistleşir ve sertleşmeye başlar. Bu duruma “Şalazyon” denmektedir. Antibiyotik ilaç tedavisine cevap vermeyen bu durumda kızarıklık ve ağrı geçer ancak göz kapağında şişlik kalıcı olur. Şalazyonun tedavisi ise cerrahi yöntemle kist duvarı ile birlikte boşaltılması şeklinde uygulanmaktadır
Arpacık kendi kendine geçer mi?
Arpacık kendi kendine geçse bile şalazyon şeklinde kalma ihtimali fazla olmaktadır. Arpacık kendi kendini sınırlamakla birlikte tedavi edilmediğinde kistleşme riski artış gösterir.
Arpacık ne kadar sürede geçer?
Arpacığın ortalama enfeksiyon hali yaklaşık bir hafta sürer. Tedavi ile bir haftada enfeksiyon bulguları düzelir.
Arpacık için ne zaman doktora gidilmelidir?
Arpacık için ne kadar erken tedaviye başlanırsa, ortaya çıktığı yerde iz kalmadan iyileşme şansı artar ve şalazyon olma riski azalır. Çoğu arpacık göze zararsızdır ve net görme yeteneğini etkilemez. İlk önce kapalı göz kapağına günde birkaç kez 5-10 dakika sıcak pansuman yapılmalı ve göz kapağına hafifçe masaj yapılarak kişisel bakım önlemleri uygulanmalıdır. Ancak arpacığın 48 saat sonra iyileşmeye başlamaması ve kızarıklık ile şişliğin tüm göz kapağını etkilemesi veya yanak ile yüzün diğer kısımlarına uzanması durumunda uzman hekime başvurulmalıdır.
Arpacığın risk faktörleri nelerdir?
Yetersiz kapak hijyeni: Özellikle çocukların ellerini yüzlerini yıkamaması ve kirpik diplerinin iyi steril edilmemesi.
Bilefarit gibi hastalıkların varlığı: Bilefarit gibi arpacığa sebep başka kapak hastalıklarının varlığı
Kontakt lens hijyeni: Kontakt lens kullananların lenslerini iyice dezenfekte etmeden veya önce ellerini yıkamadan takıp çıkarması
Makyajı silmeden uyumak: Göz makyajının temizlenmeden gece boyunca gözde bırakılması
Cilt rahatsızlıkları: Yüz kızarıklığı ile karakterize bir cilt hastalığı olan rosacea’ya sahip olmak
Arpacık çıkmaması için neler yapılmalıdır?
-Ellerin sabun ve ılık suyla yıkanıp hijyeni sağlanmalı. Özellikle çocuklar uyumadan önce kirpik dipleri bebe şampuanı ile yıkanmalıdır
- Eller gözlerden uzak tutulmalı, göz ovalanmamalı
- Kozmetik ürünlere özen gösterilmeli, eski kozmetik ürünler atılarak göz enfeksiyonu riski azaltılmalı
-Kozmetik ürünler başkalarıyla paylaşılmamalı, gece boyunca makyajlı bir şekilde yatılmamalıdır. Çünkü makyaj ürünleri gözyaşı bezlerinin tıkanmasına neden olur
-Alerji yapan kozmetik ürünler tercih edilmemeli,
-Kontakt lenslerin temiz olduğundan emin olunmalıdır. Kontakt lens kullananlar lenslere dokunmadan önce ellerini iyice yıkamalı ve dezenfekte etmek için doktorun tavsiyelerine uymalı,
-Daha önce gözde arpacık çıktıysa, düzenli olarak sıcak kompres yapılarak tekrar çıkmasını önlemeye yardımcı olunmalı,
-Blefarit rahatsızlığı olanlar gözlerinin bakımı için doktorlarının talimatlarını uygulamalı, düzenli olarak kirpik dibi kepeklenmelerinin temizlenmesi alışkanlık haline getirilmelidir.
Arpacık bulaşıcı mıdır?
Arpacık bulaşıcı bir hastalık değildir. Çünkü kendi kendini sınırlayan bir enfeksiyon şeklidir.
Arpacığın bitkisel yöntemlerle tedavisi var mıdır?
Çay özü içeren şampuan, mendil ve hijyen ürünleri arpacık tedavisi için tavsiye edilebilir. Eskiden beri uygulanan çay pansumanında çayın içindeki TTO çay özü maddesinin antiseptik özelliğinden faydalanılmasından yola çıkılmaktadır. Piyasada pazarlaması yapılan farklı bitkisel tedavilerin uygulanması doğru değildir. Göz çok hassas bir organ olduğu için doğal olduğu iddia edilen ürün ve alternatif bitkisel çözümlerden uzak durulmalıdır.
Arpacık tedavi edilmezse ne olur?
Arpacık tedavi edilmezse şalazyon olma ihtimali artar. Çok nadir de olsa arpacığın sıkılmaya çalışılması ve göze yanlış müdahalelerin yapılması göz kapağında aşırı derecede yüze yayılan şişliklerin ortaya çıkmasına (preseptal selülit) sebep olabilir. Bu özellikle çocuklarda çok risklidir. Çünkü çocukların yüz bölgesindeki enfeksiyonlar beyne yayılım gösterebilir. Bu sebeple göz kapaklarındaki iltihaplar çok dikkate alınmalıdır.
Arpacık tek gözü mü etkiler?
Bir arpacık genellikle sadece tek gözü etkiler, ancak aynı anda iki gözde olması da mümkündür.
Hangi durumlar arpacık olmayabilir?
Yumrunun olmadığı ancak gözün ve göz kapağının şiştiği, kırmızı ve sulu belirtiler de konjonktivit veya blefarit olma olasılığı daha yüksek olmaktadır. Bununla birlikte yumrunun sert ancak çok acı vermediği durumlarda da şalazyon riski daha yüksektir.
What's Your Reaction?
